Een belangrijke toepassing van hout in de scheepsbouw is hout op het dek. Hiervoor wordt vaak teak dekdelen gebruikt, maar andere houtsoorten als afzelia, padoek of yellow cedar zijn ook een optie. Op deze site hanteren we de term `Dekdelen` voor een houten dek in om het even welke soort hout. In de scheepsbouw wordt van oudsher veel hout gebruikt. De eerste schepen werden in zijn geheel van hout gebouwd. Tegenwoordig wordt hout veel toegepast in het interieur van schepen (multiplex,  lijstwerk) alsmede voor diverse buitentoepassingen.

Een dek met hout bestaat over het algemeen uit:

  • Ondergrond
  • Bedding compound (elastische lijm)
  • Deklatten
  • Lijfhout en vissingstuk
  • Drogenaadstukken
  • Nadenkit

Ondergrond: Afhankelijk van de boot zullen de dekdelen verlijmd moeten worden op:

  • Hout / multiplex
  • Metaal
  • Polyester

Het dekhout kan direct op een ondergrond van bovenstaande soorten gelijmd worden. Deze ondergrond dient dan wel te voldoen aan het volgende:

  • Vast zit
  • Vlak is
  • Droog en schoon is
  • Roestvrij is
  • Vetvrij is

Wanneer de ondergrond hieraan voldoet kunt u het teakdek hierop verlijmen, doe wel altijd een hechtproef met de lijm die u gaat gebruiken. Een andere optie is om eerst watervastverlijmd multiplex (okoume garant) op het bestaande dek te lijmen. Het voordeel hiervan is dat er dan een mooie vlakke laag ontstaat voor het verlijmen van de dekdelen. Een ander voordeel is dat schroeven of nieten dan in deze multiplex laag verankerd kunnen worden. Een nadeel zou kunnen zijn dat bij een eventuele lekkage het multiplex aangetast kan worden. Om dit te voorkomen kunt u de multiplex laag behandelen met epoxy voordat de deklatten hierop worden verlijmd.

Kijk voor meer informatie over het bewerken van dekdelen op

 

Dekdelen hardhout

Dekdelen in diverse hardhout soorten: Plantage Teak, Afzelia, Padoek, Yellow Cedar, Oregon Pine

Belangrijk voor alle soorten dekhout is dat het te gebruiken hout zo kwartiers (quartier) mogelijk is. Kwartiers hout (staande jaarringen, rechte nerf) werkt aanzienlijk minder in de breedte dan dosse gezaagd hout (vlam tekening). Het kwartiers zagen van hout is minder efficiënt dan het zagen van dosse hout waardoor de prijs van kwartiers hout hoger is.

Dekdelen van hardhout zijn ook beschikbaar van soorten zoals Afzelia, padoek, yellow cedar en oregon pine. Deze hardhout soorten zijn ook geschikt als dekhout, vaak wel iets dikker uitgevoerd als het teak. Elke soort heeft zijn eigen voor en nadelen. Oregon Pine wordt in de klassieke bouw soms ook toegepast voor een dek. Kwartiers gezaagd en bij voorkeur behandeld met lak of olie is dit een prima alternatief.

Deklatten, lijfhout, vissingstuk, drogenaadstuk

Deklatten zijn er in diverse afmetingen. Een veel gebruikte maat is 8×48 mm: de deeltjes zijn dan 8 mm dik en 48 mm breedt. De breedte van 48 mm is de werkende breedte, de zichtbreedte is 43 mm, zie afbeelding.

De sponning in de deeldeeltjes 8×48 mm zijn 2,5×5 mm zodat er met 2 deeltjes naast elkaar een sponning ontstaat van 5×5 mm. De sponning kan op maat worden gemaakt, hoe dikker en breder de dekdelen hoe dieper en breder de sponning. Ook kan er aan 1zijde een sponning worden gemaakt ipv de 2 zijdige. Dit word wel gedaan als de delen met rvs nieten worden bevestigd. Andere mogelijke afmetingen zijn bijvoorbeeld 5×48, 10×48 en 12×48 mm. De dunne deeltjes van 5 mm hebben geen voorgezaagde kitsponning aangezien deze sponning 5 mm diep is. Smallere deeltjes voor bijvoorbeeld een zeilboot met een smaller gangboord is geen probleem. Meestal zijn deeltjes van 8×48 mm op voorraad, delen in een andere maat worden op maat gemaakt wat een levertijd van ongeveer 3 weken met zich meebrengt. De lengte van de deeltjes op voorraad is meestal tussen de 2 m en de 2,50m. Langer is geen probleem maar verhoogd wel de prijs aangezien lang teak duurder is dan kort.

Het lijfhout is de buitenste strook hout van het dek. Deze strook is vaak iets breder dan het dekhout, bijvoorbeeld 70 mm als het dekhout 48 mm is. Meestal wordt deze strook uitgevoerd in dezelfde hootsoort als het dek maar het lijfhout kan bijvoorbeeld ook in Mahonie worden gemaakt. De dikte van het lijfhout is dezelfde als van het dekhout.

Een vissingstuk is het middelste passtuk in het dek op bijvoorbeeld de punt van de boot. Dit stuk wordt vaak ingezaagd zodat de dekdeeltjes daar mooi op aansluiten. De dikte van het vissingstuk is hetzelfde als van het dekhout.

Soms wordt er een drogenaadstuk toegepast. Dit is een dekdeeltje wat iets schuin is geschaafd en als laatste deeltje tegen de kajuit aan wordt gebuikt. Door de schuinte blijft het water niet tegen de kajuit aan staan. Dit effect kan ook worden bereikt door extra lijm onder te gebruiken.

Lijmen van deklatten

Het lijmen van deklatten wordt over het algemeen gedaan met een flexibele lijm genaamd Bedding Compound. Dunnere dekdelen (8 mm of dunner) kunnen ook met epoxy worden verlijmd.
Stappen lijmen van deklatten:

  1. Eerst wordt het dek zoveel mogelijk op maat gemaakt zodat er geen onverwachte passingen zijn bij het lijmen, dit kan natuurlijk in een aantal delen. Afhankelijk van uw voorkeur kan er worden begonnen met de lijfhouten of het vissingstuk.
  2. De bedding compound wordt geleverd in kitpistool kokers van 290 ml of worsten van 600 ml.
  3. Uitspreiden over het dek kan het beste gebeuren met een lijmkam vertanding 2 mm.
  4. De dekdeeltjes worden in de bedding compound gelegd. Voor rechte deeltjes volstaat het om de deeltjes aan de drukken door er een gewicht op te zeggen. Gebogen delen zullen onder spanning bevestigd moeten worden. Dit kan bijvoorbeeld met (RVS) nieten of dmv blokjes hout die met een schroef in de naad op de ondergrond worden geschroefd, het gat hiervan wordt dan later met de kit weer dichtgekit.
  5. Het is ook mogelijk de dekdelen te schroeven in de ondergrond en de schroefkoppen dan later met een prop af te dichten, hiervoor heeft u een proppenboor nodig (bij ons te koop). De prop lijmt u met epoxy in met de proppenboor gemaakte exact passende gat. De droogtijd van de Bedding Compound bedraagd 1 a 2 dagen.

Wij verkopen Bedding Compound van Simson. Kokers zijn op voorraad. 1 koker is voldoende voor ongeveer 0,5 m2.

Inrubberen van naden dekdelen

Als de dekdelen vastgelijmd zijn met de Bedding Compound kunnen de naden ingerubberd worden. Het inrubberen van naden dekdelen (of kitten van de naden) gebeurt met Deck Caulk. Dit is een zwarte naden-rubber met een koolstof toevoeging om de naden niet te donker van kleur te maken maar mooi zwart/grijs. Deck Caulk is schuurbaar. De Deck Caulk van Simson wordt geleverd in kitpistoolkokers van 290 ml en worsten van 600 ml. De kokers zijn op voorraad en voldoende voor ongeveer 6,5 m1 bij een naadafmeting van 5×5 mm.

Belangrijk is dat de voeg leeg, schoon en droog is. Maak daarna de voeg vetvrij met cleaner.

Afhankelijk van uw voorkeur wordt er daarna binnen één uur met een schoon kwastje de MSR primer P aangebracht. Primer droogt snel. Werk om indrogen te voorkomen niet uit de verpakking, maar schenk het over in een schoon glas of blik. Schenk niet meer in dan dat binnen 30 minuten verwerkt kan worden. De primer moet in een aaneengesloten laag aangebracht worden. Zorg ervoor dat de primer niet meer vervuild door bijvoorbeeld vette vingers. Om een optimale hechting van de kit te krijgen (“chemisch hechten”) moet binnen 6 uur na het opdrogen van de primer de kit aangebracht worden. Primer wordt niet altijd toegepast.

Wanneer u begint met kitten snijdt u de spuitmond zover af dat er een spuitopening van ongeveer 5mm ontstaat. Zet de spuitmond loodrecht op de voeg en laat de kit de spuitmond uitvloeien. Doe niet te zuinig met de kit. Het is beter om teveel kit te gebruiken dan te weinig. Gebruik eventueel een plamuurmes om het op de goede plaats te smeren. (Als de kit door koude niet flexibel genoeg is dan kunt u overwegen de kokers voor gebruik in een emmer warm water te leggen). Het teveel aan kit wordt later weer weggeschuurd. Stukken die niet geschuurd kunnen worden kunt u afplakken met tape. Laat de kit minimaal 3 dagen uitharden, het liefst een week.

In het verleden werd er ook wel een stripje tape in de naden gelegd, dit om 3 vlaks hechting te voorkomen (hechting aan de onderkant van de kit naad). Tegenwoordig wordt dit meestal niet meer gedaan.

Afwerken

Gebruik een scherp mes of scherpe steekbeitel om de overtollige kit te verwijderen. Daarna kan het dek opgeschuurd worden in de lengterichting, bij voorkeur met een bandschuurmachine. Let wel op dat het hout gelijkmatig geschuurd wordt om kuilen in het dek te voorkomen. De naden zullen nu mooi gelijk geschuurd worden met het hout. Het is niet ongebruikelijk dat de naden niet overal compleet gevuld zijn. Om dit bij te werken dient er eerst met een scherp mes een stukje rubber uit de naad gesneden te worden (de kit hecht het beste op een nieuw snijvlak), hierna kunt u het betreffende stukje weer opnieuw kitten en schuren, er zal dan niets van de reparatie te zien zijn.

In principe hoeft u het teakdek niet te behandelen. Afhankelijk van de boot wordt soms het lijfhout gelakt. Het is ook mogelijk het dekhout te behandelen met een product als Semco. Semco zorgt ervoor dat er minder algen en vuil aan het dek blijven hechten waardoor het langzamer en egaler vergrijsd en ook minder slijt. Deze behandeling zal wel jaarlijks herhaald moeten worden. Wij zijn dealer van Semco.